In samenwerking met Accountants Academy hebben we de voorbije maanden tien opleidingsverantwoordelijken accountancy-fiscaliteit geïnterviewd uit evenveel Vlaamse en Brusselse hogescholen.
En ook al legt elke hogeschool en iedere opleidingsverantwoordelijke uiteraard eigen accenten, deze 5 ‘universele’ lessen zijn nuttig voor élke accountant.
1. Geef de grijze muis kleur
Jij weet dat een accountant geen saaie boekhouder is, maar weet de buitenwereld dat ook? Het imago van de accountant blijft volgens het onderwijs hét heikel punt in de zoektocht naar vers bloed.
Perceptie keer je niet van vandaag op morgen, maar campagnes als Accountants Van Morgen krijgen wel applaus. Boodschap aan de kantoren: toon in elk contact, via je website en je socials en op nog zoveel mogelijk manieren wat de job écht inhoudt. Jij bent de sidekick van de ondernemer, je adviseert en begeleidt. Geen AI die dat vervangt.
2. Stage of werkplekleren: ken het verschil
Zowat al onze hogescholen zetten – op vraag van werkveld en studenten – meer en vroeger in op praktijkervaring. Ze wachten niet meer tot het einde van de opleiding om studenten te laten kennismaken met een realistische (kantoor)setting. Op school met cases, en in de kantoren zelf met stages en werkplekleren.
Een meerwaarde, alleen moet je als kantoor goed weten wie je op bezoek krijgt. Want stage en werkplekleren zijn niet hetzelfde. Komt een student werkplekleren, dan is die absoluut nog niet volledig klaargestoomd en moet die dus verder opgeleid worden ‘on the job’. Realistische verwachtingen en goeie afspraken maken elk praktijkcontact tot een succes.
3. Omarm de diversiteit
Je zou het een noodzaak kunnen noemen, maar meer nog is het een positieve keuze: zoek het wat breder dan enkel de klassieke twintiger die net de bachelor accountancy-fiscaliteit heeft afgerond.
Zo heb je zij-instromers met nuttige ervaring in andere sectoren, sterk gemotiveerde graduaten, postgraduaten met een andere master op zak, mensen die een flexibel traject hebben gevolgd, of personen van andere culturele of etnische komaf. Die diversiteit kan net een sterkte zijn voor de accountancy, en mee het tekort aan mensen oplossen.
Zorg dus dat onbekend niet onbemind blijft. En o ja: een diverser team spreekt een diverser klantenbestand aan. Ook niet onbelangrijk, uiteraard.
4. Trek naar het middelbaar
Zowat elke opleidingsverantwoordelijke is het erover eens: om het tekort aan accountants aan te pakken moeten we jongeren al warm maken op de middelbare school. De hogescholen gaan zelf langs in richtingen economie en boekhouden, maar reiken ook de hand naar accountants.
Een accountant die samen met een ondernemer in het secundair het verhaal doet van hun succesvolle samenwerking, kan twijfelende tieners overhalen. Tonen welk verschil je maakt voor de ondernemer: dat werkt.
5. Verwacht niet dat ze elke tool al kennen
Exact Online, Yuki, Silverfin, Bizzcontrol, Octopus, AdminPulse, … Studenten komen al tijdens hun opleiding in aanraking met veelgebruikte softwaretools, maar krijgen ze uiteraard niet allemaal in handen, wegens praktisch onhaalbaar.
Nu: we hebben het hier wel over digital natives, die snel vertrouwd zijn met iets nieuws. Hogescholen staan trouwens open om hun toolbox regelmatig bij te sturen en vertrouwen op stage-ervaringen en gesprekken met het werkveld om te weten of ze nog wel de juiste software gebruiken.
En nog zijn we niet uitgetipt. Elke opleidingsverantwoordelijke deelt nog een praktisch toepasbare raad voor jou als accountant.
Werk samen voor events
Nele Galle (AP Hogeschool Antwerpen): “Studenten worden vandaag gebombardeerd met netwerkactiviteiten, jobdagen en andere events vanuit de accountancysector. Goedbedoeld, maar niet steeds even productief. Studenten kunnen niet overal aanwezig zijn. Idealiter slaan kantoren nog meer de handen in elkaar.”
Op beroepensafari
Origineel idee van Els Tryssesoone (Odisee Hogeschool): een beroepensafari in en rond Aalst. “Met de fiets bezochten we op één dag elf werkplekken: accountancykantoren, bedrijven en de financiële dienst van de stad Aalst. De studenten kwamen in contact met het werkveld en konden al hun vragen stellen over stages en vakantiejobs.”
Ondernemersverhaal achter de cijfers
Gen Z vindt een groepsgevoel op het werk belangrijk, zegt Thomas Heynderickx van Karel de Grote Hogeschool Antwerpen. “Thuiswerk heeft voordelen, maar jongeren verlangen naar een warm nest op het werk. Om je junior te behouden, moet je ook kijken welke klanten die graag begeleidt. Het voordeel van een accountancykantoor is de diversiteit aan klanten. En zelfs al doet je medewerker inputwerk: motiveer die door het ondernemersverhaal te vertellen achter de cijfers. Zodat die weet: wat doe ik en waarom.”
Jonge collega’s? Een troef
Waarom accountants in spe voor jouw kantoor kiezen? “Studenten vergelijken het loon en de extralegale voordelen tot in detail”, zegt Hümeyra Özdemir (Arteveldehogeschool). “Ook de work-lifebalance speelt een belangrijke rol, net als de pendelafstand. Uiteraard tellen ook de werksfeer en de collega’s mee. Als er nog andere jonge mensen werken, is dat zeker een troef.”
Niet iedereen wil een bedrijfswagen
De behoeftes van jongeren worden individueler, zegt Eva Vanspauwen van UCLL Hogeschool. “Met een bedrijfswagen ga je lang niet meer elke jongere overtuigen. Organisaties moeten kiezen waarvoor ze staan en dat naar buiten brengen. Dan kunnen jongeren de werkplek kiezen die bij hen past. Ik zag dat SBB een extra dag vakantie geeft aan mensen die met de fiets naar het werk komen. Mooi initiatief, en wat een verschil met de enorme overuren die vroeger standaard waren in sommige kantoren. Je ziet: het is een sector in beweging.”
AI maakt tijd vrij
Beweging zit ook in digitalisering, niet het minst sinds de komst van AI. Al kunnen kantoren daar nog veel meer mee doen, vindt Thomas De Jonckheere van Erasmushogeschool Brussel. “Uit contacten met de sector weet ik dat AI nog niet vaak gebruikt wordt om processen echt te automatiseren. Nochtans biedt AI volgens mij meer opportuniteiten dan bedreigingen. Door zaken te automatiseren krijg je als accountant meer tijd voor complexere taken die moeilijk of niet te automatiseren zijn. Denk maar aan de fiscale adviesverlening. Je zal altijd iemand nodig hebben die controleert of de computer wel de meest recente regels heeft gebruikt.”
Adviesfunctie al doende leren
Het is normaal, zegt Nathalie Vlamynck van Howest, dat stagiairs nog wat schrik hebben om klanten advies te geven. “Dat komt door het gebrek aan ervaring. Ga ik dat wel kunnen, vragen ze zich af. We bereiden hen daar zoveel mogelijk op voor. Ze weten bijvoorbeeld waar ze zaken moeten opzoeken. Uiteraard moeten ze nog heel veel leren on the job.”
Diploma is geen eindbestemming
Annelies Casaert (Vives Kortrijk) beaamt: “De verwachtingen van kantoren liggen almaar hoger. Als school moeten wij jonge mensen klaarstomen om te kunnen beginnen met werken. Daarna moeten ze nog heel veel leren. Je diploma is het ticket om aan je reis te beginnen, niet de eindbestemming.”
Geen graduaten aannemen, hoe kan dat?
Lien Van Praet van Thomas More moet iets van het hart. “Kantoren die tout court geen graduaatstudenten aannemen, die snap ik echt niet. Ook al gaat het om een minderheid van de kantoren, en neemt dat vooroordeel gelukkig af. In de accountancy is continu leren hoe dan ook essentieel. Het gaat erom dat je verwachtingen correct zijn.”
Werkplezier centraal
Over de haalbaarheid van werk las Kerry Cuypers van Hogeschool PXL het interview met Steve en Maarten van FinFuture. “In hun kantoor zetten ze volop in op digitale tools en een efficiënte werking. Het was mooi om te lezen dat ze een nieuwe medewerker zoeken, van zodra ze merken dat de huidige medewerkers langer moet werken. Kantoren moeten daarnaar streven. Je werking zo efficiënt mogelijk maken, en tegelijk het werkplezier van je mensen centraal stellen. Zo behoud je hen.”
