Ze leiden de accountants van morgen op. Maar wie zijn de opleidingshoofden en docenten accountancy-fiscaliteit in onze Vlaamse hogescholen? In de reeks 'De Accountancyklas' geven we ze samen met Accountants Academy een stem.
Thomas De Jonckheere, opleidingshoofd graduaat accounting administration & postgraduaat in de fiscaliteit bij Erasmushogeschool Brussel
Z’n opdracht bij de hogeschool is maar één van z’n twee jobs, legt Thomas uit. “Ik ben jurist van opleiding, en werk ook als fiscaal advocaat. Tijdens de week ben ik meestal op de hogeschool en in het weekend bereid ik m’n dossiers voor. Da’s een vrij pittige combinatie, ja.” (lacht) “Nu, het heeft ook voordelen: m’n fiscale kennis is altijd up-to-date.”
Thomas geeft zelf les in vier fiscale vakken en stond mee aan de basis van het postgraduaat in de fiscaliteit. “En dat loopt goed: er komen zowel eigen graduaatstudenten op af als mensen met een master TEW of rechten. Elk jaar gaat het om een 40-tal studenten.”
“We hebben een samenwerking met EY en KPMG. Zij bieden onze graduaatstudenten stageplaatsen aan, gaan in de jury van onze projectvakken zitten en komen langs met gastsprekers.”
Job nog niet aantrekkelijk genoeg
Ook het graduaat boomt. “Daarin hebben we twee trajecten: de e-learning, volledig digitaal, en het dagtraject in Brussel. Samen goed voor ongeveer 300 studenten. En dat aantal groeit, wellicht doordat accountant een knelpuntberoep is.”
En een beroep, zegt Thomas, dat nog altijd niet aantrekkelijk genoeg wordt gemaakt. “Jongeren weten onvoldoende wat de job precies inhoudt. Het is veel meer dan het verwerken van cijfers: klantenrelaties beheren, adviesverlening. Op tv heb je De Rechtbank, Topdokters en Onderzoeksrechters. Wanneer komt er een reeks over accountants?”
“Zestien- en zeventienjarigen gaan daar misschien niet naar kijken, maar hun ouders wel. Die zijn vandaag nog vaak terughoudend om hun kinderen in te schrijven voor een accountancy-opleiding, omdat ze die niet kennen.”
“Er zijn er zelfs die al beginnen werken nog voor ze hun diploma hebben.”
Werkplekleren
Zowel voor het graduaat als het postgraduaat werkt de Erasmushogeschool nauw samen met de accountancysector. “Veel van onze docenten staan zelf nog in het werkveld”, zegt Thomas. “Zo weten wij wat er leeft, bijvoorbeeld hoe de kantoren omgaan met AI, of welke aspecten van ons curriculum eventueel aangepast moeten worden.”
“We hebben een samenwerking met EY en KPMG. Zij bieden onze graduaatstudenten stageplaatsen aan, gaan in de jury van onze projectvakken zitten en komen langs met gastsprekers.”
De graduaatstudenten doen drie stages – al is ‘werkplekleren’ eigenlijk de correcte term. “De eerste, 14 dagen, valt in het tweede semester van het eerste jaar”, legt Thomas uit. “Daarna volgen nog twee langere periodes in het tweede jaar: eerst vier en dan zeven weken.”
“Ik schat dat driekwart van onze studenten z’n stage doet in een accountancykantoor en de rest in een bedrijf. Graduaatstudenten via e-learning doen hun stage vaak bij hun eigen werkgever.”
“Tijdens de week ben ik meestal op de hogeschool en in het weekend bereid ik m’n dossiers voor. Da’s een vrij pittige combinatie, ja.”
Stage- en jobbeurs
“In onze lessen bereiden we hen voor op het werkplekleren. Zo leren ze met klanten communiceren in het vak bedrijfscommunicatie. Op hun werkplek ontwikkelen ze dan verder de kennis, vaardigheden en soft skills die we hen op school hebben aangereikt.”
“Samen met andere graduaatsopleidingen hebben we in oktober voor het eerst een stagebeurs gehouden, waar het werkveld zich kwam voorstellen en studenten er konden ‘solliciteren’ voor een stageplaats. Dit jaar gaan we die stagebeurs mogelijk combineren met een jobbeurs.”
Want ze zijn gegeerd, de stagiairs van de Erasmushogeschool. Thomas: “70 tot 80% krijgt nog tijdens de stage een job aangeboden. Er zijn er zelfs die al beginnen werken nog voor ze hun diploma hebben. De meesten van onze afgestudeerden gaan meteen na hun studies aan de slag, al motiveert hun werkgever hen vaak om nog een fiscaal postgraduaat bij te doen. Op die manier zijn ze het snelste inzetbaar en doen ze alle nodige kennis op.”
“Er zijn ook studenten die eerst het postgraduaat volgen en dan pas een job zoeken. In principe duurt het postgraduaat één jaar. Maar we zijn flexibel: studenten kunnen dat ook in twee jaar doen, als de combinatie werk-studie anders niet haalbaar is.”
“Het eerste jaar in Brussel telt momenteel maar één student met het Nederlands als moedertaal.”
“Je zal altijd iemand nodig hebben die controleert of de computer wel de meest recente regels heeft gebruikt.”
Taalbegeleiding
Het profiel van de student? Dat is verschillend voor de e-learning en de ‘gewone’ graduaatsopleiding. “In onze e-learning zitten studenten van over heel Vlaanderen”, zegt Thomas. “Vaak zijn dat werkstudenten. We hebben ook topsporters die geregeld in het buitenland zitten. Onze e-learning is daar flexibel mee te combineren. Over het algemeen zijn de studenten behoorlijk zelfstandig en zelfredzaam.”
“In Brussel zit een totaal ander profiel. Dat zijn jonge mensen van rond de 20 die bijna altijd een andere taal spreken. Het eerste jaar in Brussel telt momenteel maar één student met het Nederlands als moedertaal. Bij de moeilijkste vakken krijgen ze daarom taalbegeleiding.”
“En ik vraag m’n docenten om de nodige flexibiliteit. We zijn geen taalopleiding, maar moeten wel studenten met een minimumkennis van het Nederlands afleveren.”
“Onze studenten in Brussel hebben het meestal niet breed. Ze doen vakantiejobs om hun studies te kunnen betalen. En wij trachten hen zoveel mogelijk te ondersteunen, bijvoorbeeld door minder dure handboeken te gebruiken, die uiteraard wel kwalitatief moeten zijn.”
Thomas zoekt ook de juiste docenten op de juiste plek. “Door de taalsituatie gaat het wat trager dan in onze e-learning. Dus hebben we geduldige docenten gezocht, en gevonden. Mensen met een hart voor de studenten.”
“Want vergis je niet: de studenten in Brussel zijn even gemotiveerd als onze andere. En ze zijn gewild omwille van hun meertaligheid.”
“In het kader van inclusie komen we deze zomer met een nieuw initiatief. Samen met Hogent en het Burton and South Derbyshire College uit het Verenigd Koninkrijk houden we een summer school. We halen studenten uit het VK naar Gent en Brussel en gaan verschillende activiteiten en interactieve workshops doen. Onze graduaatstudenten kunnen zo hun netwerk verbreden en met topics als inclusie bezig zijn.”
“80% van studenten krijgt al tijdens stage job aangeboden.”
Computerboekhouden
De digitalisering van de accountancy komt dan weer aan bod in het vak ‘computerboekhouden’. “Daarin worden verschillende tools belicht”, zegt Thomas. “Wij werken met Octopus en Silverfin. Als ze op hun stage met andere tools moeten werken, raden we hen aan e-learnings van Accountants Academy te volgen.”
| Net als in de andere Vlaamse hogescholen kunnen accountancystudenten en hun docenten van Erasmushogeschool Brussel sinds dit jaar gratis gebruikmaken van de e-learnings van Accountants Academy. “Via dat platform blijven onze studenten op de hoogte van wijzigingen in bijvoorbeeld de wetgeving rond personenbelasting en vennootschapsbelasting, maar leren ze dus ook hoe boekhoudprogramma’s in elkaar zitten”, aldus Thomas. “M’n boodschap aan studenten die op stage vertrekken is altijd: als je straks met een ander programma aan de slag moet, check dan de filmpjes op Accountants Academy. Onze studenten hebben daar al heel veel aan gehad.” |
We kunnen er ook in de accountancy niet omheen: AI. “Al weet ik uit contacten met de sector dat dat nog niet vaak gebruikt wordt om processen echt te automatiseren”, zegt Thomas.
“Nochtans biedt AI volgens mij meer opportuniteiten dan bedreigingen. Door bepaalde zaken te automatiseren, krijg je als accountant meer tijd voor complexere taken die moeilijk of niet te automatiseren zijn. Denk maar aan de fiscale adviesverlening. De regelgeving verandert constant, je zal altijd iemand nodig hebben die controleert of de computer wel de meest recente regels heeft gebruikt.”
“Sinds de komst van AI twijfelen we er geregeld aan of een student z’n paper wel zelf heeft geschreven.”
Thuiswerk moeilijker dan in andere sectoren
AI heeft uiteraard ook impact op de hogeschool. “Zo moeten we nagaan of onze evaluatievormen nog wel geschikt zijn. We twijfelen geregeld of een student z’n paper wel zelf heeft geschreven. Kunnen we een paper ChatGPT-proof maken door er mondelinge toelichting bij te vragen? Een student die z’n paper niet zelf schreef, valt dan door de mand. Of moeten we hen net AI laten inzetten?”
Er wordt geregeld over gepraat: work-lifebalance, en hoe die in de accountancy te bereiken is. “Kantoren bieden een degelijk en evenwichtig loonpakket, met het medewerkerstekort kunnen ze ook niet anders”, zegt Thomas.
“Het tekort aan mensen heeft wel impact op de job. Naar mijn aanvoelen is het in de accountancy moeilijker dan in andere sectoren om een paar dagen per week van thuis uit te werken. Zeker bij starters. Onder meer door de software die gebruikt wordt en niet vanop afstand beschikbaar is. En bij beginnende accountants is er uiteraard ook een zekere controle nodig op hun werk.”
“Naar mijn aanvoelen is het in de accountancy moeilijker dan in andere sectoren om een paar dagen per week van thuis uit te werken.”
Alumniwerking
Afgestudeerd bij de Erasmushogeschool? Je kunt er nog steeds terecht. Levenslang leren, weet je wel. “Zowel voor het graduaat als het postgraduaat bieden we een alumniwerking aan”, zegt Thomas. “In het kader van permanente vorming kun je als alumnus drie vakken uit het postgraduaat opnemen: trends, wetgeving en fiscaliteit; specifieke topics fiscaliteit en fiscale praktijkoefeningen.”
“De inhoud van die vakken evolueert van jaar tot jaar, zo krijg je steeds oefeningen op basis van de nieuwste wetgeving en trends. Zoals pakweg de hervorming van de auteursrechten.”
“Daarnaast bieden we seminaries en webinars aan. Dan komt iemand van de FOD Financiën, een advocaat of accountant spreken over nieuwigheden binnen de personen- of vennootschapsbelasting of de btw. Voor onze huidige studenten en onze oud-studenten is dat helemaal gratis.”
