Ze leiden de accountants van morgen op. Maar wie zijn de opleidingshoofden en docenten accountancy-fiscaliteit in onze Vlaamse hogescholen? In de reeks 'De Accountancyklas' geven we ze samen met Accountants Academy een stem.
Nele Galle, opleidingshoofd Finance AP Hogeschool Antwerpen
Net geen 12 jaar geleden begon Nele als lector bij AP Hogeschool. Sinds oktober 2022 is ze opleidingshoofd van de cluster Finance.
Nele: “Die omvat de bachelor accountancy-fiscaliteit en het graduaat accounting administration, de bachelor financiën & verzekeringen en het graduaat verzekeringen. Alle opleidingen met cijfers binnen ons departement zitten onder m’n vleugels.” (lacht)
“Onze lessen vinden plaats op de campus Meistraat in Antwerpen. De bacheloropleiding accountancy-fiscaliteit is een dagtraject, het graduaat kan zowel overdag als flexibel worden gevolgd, als je werk en studie wil combineren.”
Straks 25-tal afgestudeerden
Studentenaantallen? Nele mag niet klagen, zegt ze. “Dit academiejaar schreven zich iets minder studenten in dan vorig jaar, maar meer dan de jaren daarvoor. Eerstejaars, maar ook mensen buiten het modeltraject, die bijvoorbeeld al credits aan de unief hebben behaald.”
Er is wel uitval, zegt Nele. “Zeker na het eerste semester van het eerste jaar haken studenten af. Ze hebben de richting onderschat, of stellen vast dat die hen toch niet ligt. Dit jaar gaan er een 25-tal bachelors afstuderen.”
Of je nu een bachelor of een graduaat behaalt, je leert de basisvaardigheden van boekhouding en fiscaliteit.
Graduaat: onbekend is onbemind
Terwijl het aantal nieuwe bachelorstudenten vrij stabiel blijft, zijn de inschrijvingen voor het graduaat fors gegroeid.
“Voor sommigen is dat graduaat de ideale opstap naar een bachelor in verkort traject”, legt Nele uit. “Of de sector wel zit te wachten op graduaten? Wel: of je nu een bachelor of een graduaat behaalt, je leert de basisvaardigheden van boekhouding en fiscaliteit. Het verschil zit er onder meer in dat de bachelor nog meer de nadruk legt op adviesverlening en in elk vak net dat stapje verder gaat. De graduaatstudenten hebben dan weer nog meer praktijk dan de bachelors.”
“De accountancysector schreeuwt om mensen, het is volgens mij een goed idee om hun instroomprofielen te verruimen en die diverse profielen on the job verder op te leiden. Dat zie ik ook in de richting financiën & verzekeringen: verzekeringsmaatschappijen – die ook moeilijk volk vinden – zetten eigen businessscholen op.”
“Kantoren kennen het graduaatprofiel meestal niet, en onbekend is onbemind. Daar liggen zeker opportuniteiten, bijvoorbeeld met traineeships in je kantoor.”
Hoe het eigenlijk komt dat ze in Antwerpen tegen de stroom ingaan en geen echte achteruitgang merken van de studentenaantallen? “Vermoedelijk speelt onze grootstedelijke context een rol”, zegt Nele. “In Antwerpen kennen we een zeer diverse instroom. En dan heb ik het niet alleen over de afkomst van onze studenten, ook over hun vooropleiding, werkervaring, …”
“Een onderwijsinstelling moet zich daaraan aanpassen. En de accountancysector moet daar nog een beetje aan wennen, vermoed ik. Zowel op school als in het werkveld is het van belang om mensen in te zetten op hun talenten, iets waar we bij AP veel belang aan hechten. Je hebt zoveel diversiteit aan competenties, aan kennis, aan vaardigheden: dat is een troef.”
Betrokken werkveld
Wat de accountancy nog kan doen om mensen aan te trekken? “Ik vind dat de sector al enorm veel onderneemt”, zegt Nele. “Opvallend is dat de initiatieven vooral vanuit de kantoren zelf komen. Lang niet in elke opleiding krijgen we zo’n actieve medewerking van het werkveld.”
AP Hogeschool betrekt dat werkveld dan ook van bij de start. “Niks zo verrijkend voor studenten als rechtstreeks contact met de werkgevers: businesscases, bedrijfsbezoeken, projectweken …”, aldus Nele. “Veel van onze lectoren zijn zelf nog aan de slag als accountant. Die wisselwerking is een enorme meerwaarde.”
Kantoren kennen het graduaatprofiel meestal niet, en onbekend is onbemind.
Realistisch beeld van de job
“Binnen de cluster bedrijfsmanagement hebben alle studenten in het eerste semester van het eerste jaar dezelfde vakken. De accountancystudenten zitten samen met die van financiën en verzekeringen, marketing en supply chain management.”
“Tijdens het vak bedrijfsmanagement oriëntatie komen mensen uit het werkveld en recent afgestudeerden langs. Zo krijgen de studenten een realistisch beeld van de job. En kunnen we sommige studenten nog overtuigen accountancy-fiscaliteit te volgen.”
Stage doen de studenten in het tweede semester van het laatste jaar. 13 weken lang. Nele: “Uit gesprekken met de werkgevers leerden we dat die stageduur de beste resultaten oplevert, voor de student en voor de stageplek. De stagiair heeft dan 2,5 jaar kennis en vaardigheden op zak.”
“Uiteraard heeft de student dan wel al heel wat praktijkoefeningen, cases en gastlezingen achter de rug: de stage is dus zeker niet de eerste kennismaking met de praktijk. Studenten zoeken zelf hun stageplek en al in het tweede jaar houden we een stagebeurs, waar het werkveld zich komt voorstellen.”
Van een verpleegkundige weet iedereen wat die doet en wat het belang ervan is. Accountancyjobs zijn moeilijker te vatten.
Prikkelen in het middelbaar
Hoewel het qua studentenaantallen dus nog meevalt in Antwerpen, is Nele zich er uiteraard van bewust dat de accountancy extra mensen kan gebruiken. Hoe? Door jongeren al van in het middelbaar te prikkelen.
“Geen enkele 15-jarige droomt van een job als accountant”, zegt Nele. “Volledig onterecht blijft dat in hun perceptie een saaie, onbekende job. Het sociaal contact, het advies, het commerciële: die aspecten zijn nochtans immens belangrijk. Als je dat een jongere kunt duidelijk maken, zodat die weet welke betekenisvolle rol je als accountant speelt, kan die wel getriggerd worden.”
“Die prikkel moet al in de tweede graad van het secundair komen. Het vijfde en zeker het zesde middelbaar is te laat, dan moeten ze hun keuze maken. Alleen: hoe jonger je bent, hoe moeilijker het is om je een beeld te vormen van niet-tastbare zaken. De job moet dus tastbaar gemaakt worden in de perceptie van de jongere.”
Werkzekerheid en welzijn
“Van een verpleegkundige weet iedereen wat die doet en wat het belang ervan is. Accountancyjobs zijn moeilijker te vatten”, zegt Nele. “Maar het is mogelijk. En wie dat ook kan, is de ondernemer. De campagne van Accountants Van Morgen speelt daar goed op in.”
“Studiekiezers op onze open campusdagen zijn meestal al geprikkeld door een job in de accountancysector. Door familie die in de sector werkt of omdat ze in het middelbaar boekhouden kregen en hen dat aansprak.”
“Waarom een 16-jarige voor de accountancy moet kiezen? De grootste troef is wellicht de impact die de accountant heeft op de ondernemer. Werkzekerheid is mooi meegenomen. Maar minstens even belangrijk is de aandacht die de sector schenkt aan het welzijn van z’n medewerkers – veel meer dan vroeger. En aan levenslang leren, en de talenten van hun mensen boosten. Het stoffige is verdwenen.”
“Dat is wat wij ook al doen. In elk jaar van de bacheloropleiding wordt het vak ‘my talent: 21st century skills’ aangebonden, dat focust op soft skills. Waar liggen ieders talenten en hoe ontwikkelen we die verder.”
Communicatieskills
“Verder moeten onze studenten heel goed weten dat ze terechtkomen in een sector waar compliance nog steeds een realiteit is. Ook al doet de digitalisering het aandeel compliance afnemen en de adviesverlening toenemen. Van het eerste tot het laatste semester in de opleiding zetten we in op al deze facetten.”
“Een aanzienlijk deel van wat onze studenten straks doen in hun job leidt tot een advies dat ze moeten formuleren naar de klant. Dus focussen we ook sterk op communicatieskills.”
Digitalisering in de les? Een uitdaging, zegt Nele. “We hebben maar zes keer twaalf weken. Dus moeten we keuzes maken. In een opleiding van 180 studiepunten kun je nu eenmaal niet alle pakketten aanleren.”
“We selecteren tools die veel kantoren gebruiken en werken nu met Exact Online. En we stellen onze studenten verder onder meer Yuki, Silverfin en Bizzcontrol voor. Studenten, merken we, passen zich vandaag makkelijk aan aan nieuwe tools.”
Verder moeten onze studenten heel goed weten dat ze terechtkomen in een sector waar compliance nog steeds een realiteit is.
AI integreren, niet verbieden
AI heeft nu al een enorme impact op het onderwijs. “Denk alleen al aan het schrijven van de bachelorproef”, aldus Nele. “We zijn ervan overtuigd dat we AI moeten integreren, en niet gaan verbieden. Goed leren werken met AI, terwijl we het met z’n allen nog vaak verkeerd of inefficiënt gebruiken.”
| Net als in de andere Vlaamse hogescholen kunnen accountancystudenten en hun docenten van AP Hogeschool gratis gebruikmaken van de e-learnings van Accountants Academy. “En dat gaan we zo snel mogelijk doen”, zegt Nele. “Fantastisch dat het aanbod voor de studenten hierdoor verruimt.” “Neem een les btw: je krijgt daarover les bij ons, verneemt er iets over in een gastcollege, ziet het nog eens tijdens je stage en als je dan nog een opleiding kunt volgen op Accountants Academy, krijg je een totaalbeeld over het onderwerp. Dat we vrij toegang hebben tot het platform, is een enorme meerwaarde.” |
Wat Nele opvalt, is dat studenten gebombardeerd worden met netwerkactiviteiten, jobdagen en andere events vanuit de sector. Goedbedoeld, maar misschien niet steeds even productief, zegt Nele. “De studenten kunnen uiteraard niet overal aanwezig zijn. Idealiter slaan kantoren nog meer de handen in elkaar, wat stilaan lijkt te lukken, ook door de consolidatiegolf.”
Gemotiveerde zij-instromers
De ultieme tip van Nele? Pin je als kantoor niet vast op één instroomprofiel. “Het gaat vandaag veel breder dan het klassieke plaatje van de ASO-student die kiest voor de bachelor accountancy-fiscaliteit. Jongeren kunnen uit een andere richting van het middelbaar komen, graduaat gaan doen, al dan niet in flexibel traject, of als zij-instromer.”
“Die zij-instromers zijn zeer fijne studenten: ze weten precies wat ze willen, zijn matuur en gemotiveerd. Vorig jaar kwam iemand op onze infodag gericht informatie vragen. Hij werkte in een grootkeuken, en kiest nu bewust voor de accountancy, na uitgebreide research. Momenteel zit hij in z’n eerste jaar en het loopt fantastisch.”
