Ze leiden de accountants van morgen op. Maar wie zijn de opleidingshoofden en docenten accountancy-fiscaliteit in onze Vlaamse hogescholen? In de reeks 'De Accountancyklas' geven we ze samen met Accountants Academy een stem.
Kerry Cuypers, opleidingshoofd Finance & Insurance Management Hogeschool PXL
Vier jaar is Kerry hoofd van de cluster Finance & Insurance Management aan de Limburgse Hogeschool PXL. Daaronder vallen de bachelor accountancy-fiscaliteit, het graduaat accounting administration, de bachelor financiën & verzekeringen en de banaba taxes & management accounting. En dit academiejaar werd, in samenwerking met PXL NeXT het postgraduaat gecertificeerd accountant aan het aanbod toegevoegd.
“Met die laatste ondersteunen we professionals tijdens hun driejarige stage voor de ITAA-titel”, zegt Kerry. “Ze volgen op dinsdagavond les en doen hun tussentijdse proeven bij ons. We hebben 40 inschrijvingen, vanuit heel Vlaanderen, heel wat meer dan verwacht.”
“Je hoort nog vaak dat mensen niet goed weten wat ze moeten studeren voor die tussentijdse examens. En het vergt discipline om met een voltijdse job in de studieboeken te duiken. Doordat ze elke dinsdagavond les hebben en na iedere module een examen afleggen, wordt dat behapbaarder.”
Voor mij is die praktijkervaring essentieel, zodat onze studenten weten voor welke job ze studeren.
Jongeren hebben fout beeld van accountancy
Net als in de andere hogescholen gaat de instroom bij de bacheloropleiding achteruit. “Tja, ik heb nu eenmaal niet de meest sexy opleidingen in m’n aanbod”, lacht Kerry.
“Daarmee bedoel ik dat 18-jarigen zich moeilijk een idee kunnen vormen van de opleiding, of nog altijd dat verkeerde beeld hebben van de accountant als grijze muis. Jongeren weten niet dat de adviesrol van de accountant met al dat menselijk contact zoveel belangrijker is geworden. Dus ja, ik moet elk jaar weer vol aan de bak om jongeren te overtuigen voor dit boeiende beroep te kiezen.”
Werkplekleren is geen stage
Kerry wil een misverstand uit de wereld helpen. “Onze bachelorstudenten doen stage om hun opgedane kennis toe te passen. Ook de graduaatstudenten gaan in kantoren aan de slag, alleen gaat het bij hen om werkplekleren. Dat is niet hetzelfde als een stage: zij moeten het meeste nog al doende leren.”
“Soms heb ik het gevoel dat kantoren te veel de nadruk leggen op bacheloropleidingen en daardoor het potentieel van graduaatstudenten over het hoofd zien. We moeten samenwerken met bedrijven zodat die de kenmerken en voordelen van alle accountancyopleidingen leren kennen. Op die manier gaan ze hun verwachtingen beter afstemmen op de verschillende opleidingen.”
Bij Hogeschool PXL telt het eerste jaar bachelor accountancy-fiscaliteit drie klassen van elk een 15-tal studenten. Net geen 50 starters dus per jaar. Kerry: “Tien jaar geleden was accountancy-fiscaliteit nochtans een populaire opleiding. Hoe we het tij kunnen keren? Kijk, ik sta volledig achter een campagne als Accountants Van Morgen, alleen moet zoiets zich nog meer op het middelbaar richten.”
“Daar zit de doelgroep die we moeten bereiken. Ik kan hier op de hogeschool posters ophangen, en dat doe ik ook, maar die mensen hebben we al in huis hé. Ze moeten vroeger overtuigd worden.”
Kantoren moeten daarnaar streven. Je werking zo efficiënt mogelijk maken, en tegelijk het werkplezier van je mensen centraal stellen. Zo behoud je hen ook.
Liever lokale kantoren dan Big Four
Aan PXL studeren jaarlijks tussen de 35 en 40 bachelors accountancy-fiscaliteit af. “Ruim onvoldoende om de vacatures in te vullen”, zegt Kerry. “Elke week krijg ik jobaanbiedingen binnen met de vraag om ze bekend te maken onder onze studenten.”
“Een deel van onze afgestudeerden studeert verder, de grote meerderheid kiest voor een kantoor. Vaak dat waar ze hun stage deden. Ik heb de indruk dat ze nu meer naar kleine, lokale kantoren gaan, terwijl ze vroeger sneller kozen voor de Big Four.”
Hoe we de instroom terug op gang kunnen krijgen? Waarom niet met een tv-programma, oppert Kerry. “‘Het leven zoals het is, de accountant’. Dat zou jonge mensen aanspreken. Ooit hebben we hier een filmpje opgenomen met tatoeëerder Fabrizio. Hij was de klant die langsging bij z’n accountant.”
“De leerkrachten uit het secundair spelen een belangrijke rol. Ik denk aan een studiedag voor leerkrachten economie op onze hogeschool, waar wij samen met accountants concrete praktijkvoorbeelden geven, die de leerkrachten kunnen gebruiken voor hun lessen.”
Praktijk in elk van de drie leerjaren
Brengt ons bij de praktijk, en hoe ze bij Hogeschool PXL hun studenten daarop voorbereiden. Kerry: “Het vak Meet the Business zit in elk van de drie jaren. In het eerste zijn dat vooral gastcolleges en bedrijfsbezoeken. Tweedejaarsstudenten doen een kijkstage en in het derde volgt dan hun grote stage.”
“Voor mij is die praktijkervaring essentieel, zodat onze studenten weten voor welke job ze studeren. Daarvoor heb ik het curriculum aangepast, vroeger was er nog geen stage in het tweede jaar. We hebben het werkveld gevraagd hoe zij tegenover een kijkstage stonden, en of dat geen extra belasting zou zijn. De reacties waren zeer positief.”
“Het is niet de bedoeling dat ze dan al echt inhoudelijk meedraaien, dat is voor de stage in het derde jaar. In het tweede kijken ze vooral en leren ze bij.”
Digitale tools komen dan weer aan bod binnen het vak e-accounting & reporting, zegt Kerry. “Uiteraard kunnen we hen niet alle pakketten aanleren. Maar als je met enkele kunt werken, gaan de andere ook vlot. Om op de hoogte te blijven van trends en innovaties volgen onze lectoren bijscholingen. Een aantal staat nog voor een stuk in het werkveld. En daarnaast krijgen we heel wat input tijdens stagebezoeken en in de werkveldcommissies.”
Dat jongeren vandaag work-lifebalance belangrijker vinden, kan Kerry alleen maar bevestigen: “En ze zijn veel mondiger geworden. Dat vind ik niet verkeerd, zolang ze beleefd blijven.”
Efficiëntie én werkplezier
“Over de haalbaarheid van werk las ik onlangs jullie interview met Steve en Maarten van FinFuture. In hun kantoor zetten ze volop in op digitale tools en een efficiënte werking. Het was mooi om te lezen dat ze een nieuwe medewerker zoeken, van zodra ze merken dat de huidige medewerkers langer moet werken. Kantoren moeten daarnaar streven. Je werking zo efficiënt mogelijk maken, en tegelijk het werkplezier van je mensen centraal stellen. Zo behoud je hen ook.”
De rol van de accountant verandert. Kerry: “Ondernemers komen niet alleen meer met hun boekhoudkundige en fiscale vragen naar je. Dat gaat veel ruimer. Daar moet je je als accountant op voorbereiden.”
Hoe ze bij PXL studenten klaarstomen voor die bredere adviesrol? “Onder meer voor Meet the Business werken we samen met kantoren. Onze studenten krijgen een praktijkcase en moeten de klant adviseren. Ze leren proactief advies geven. Niet enkel antwoorden op klantenvragen, maar ook anticiperen op die vragen. Uiteraard leren ze dat vooral in hun job.”
Nog een trending topic: duurzaamheid en meer specifiek duurzaamheidsrapportering. In PXL loopt daarrond een focusproject van meerdere jaren. “Daaraan koppelden we het afgelopen jaar een projectweek met de Avans Hogeschool uit Breda”, zegt Kerry. “Samen met hun Nederlandse collega’s hebben onze studenten een duurzaamheidsrapport van een bedrijf geanalyseerd.”
Oproep aan de beroepsfederatie
Hoe het eigenlijk over de grens zit met de accountancy? Heerst ook daar een schrijnend tekort aan mensen? “Ik heb de indruk dat dat in Nederland minder speelt”, zegt Kerry. “Mogelijk heeft dit ook te maken met de actievere rol die de beroepsfederatie daar speelt. Waarom komt het ITAA niet met een initiatief als Accountants van Morgen? In Nederland helpen accountancykantoren trouwens op de infodagen van hogescholen. Ze bieden zich spontaan aan om uitleg te komen geven. Hier is dat minder ingeburgerd.”
Afsluiten doet Kerry met een positieve oproep: kies voor de accountancy. “Het is een sector die schreeuwt om volk, je hebt dus gegarandeerd werk. Zowel de studie als het beroep is ontzettend boeiend. Een bedrijf kunnen coachen in al zijn facetten: hoe fijn is dat?”
