Ze leiden de accountants van morgen op. Maar wie zijn de opleidingshoofden en docenten accountancy-fiscaliteit in onze Vlaamse hogescholen? In de reeks 'De Accountancyklas' geven we ze samen met Accountants Academy een stem.
Nathalie Vlamynck, afstudeerverantwoordelijke van de bachelor accountancy-fiscaliteit bij Howest Brugge
Voor ze zeven jaar geleden begon bij Howest campus Brugge, was Nathalie achtereenvolgens aan de slag bij een Big Four, een kleiner accountancykantoor en een aantal bedrijven. “Bij Howest geef ik zelf meerdere vakken”, zegt ze. “Accounting advanced, boekhouden in het eerste en tweede jaar en vennootschapsbelasting. Verder begeleid ik stages, bachelorproeven en werkveldprojecten.”
Beurs voor het middelbaar
Kennismaking met de praktijk is dan ook essentieel, zegt Nathalie. “Vanaf het eerste jaar zijn er bij ons werkveldprojecten. De eerste keer trekken onze studenten naar een bedrijf en leren ze hoe het in elkaar zit. Ze maken ook al een eerste financiële analyse.”
“Nog in hun eerste jaar organiseren de studenten een beurs over de trends in boekhouden voor leerlingen van het middelbaar. Op die manier leren ze ook wat projectmanagement inhoudt. Dit jaar hebben we de beurs over twee dagen gespreid. We hadden heel veel bezoekers en alle studenten bedrijfsmanagement hadden er een stand.”
“Vanaf het tweede jaar werken we tijdens een projectweek met cases rond boekhouden en fiscaliteit, als voorbereiding op hun stage. De cases komen uit het werkveld en de studenten leren de software van de kantoren gebruiken. Ook de evaluatie gebeurt door het werkveld.”
“In het derde jaar krijgen de studenten tien projecten, twee dagen per week. Die cases lopen door elkaar, zodat ze goed moeten plannen.”
“AI is een hulpmiddel, maar een kritische menselijke blik blijft noodzakelijk.”
Instroom stijgt
De studenten van Howest Brugge lopen uiteraard ook stage. “In het tweede is dat 20 dagen in een bedrijf, in het derde 60 dagen in een accountancykantoor”, legt Nathalie uit. “Zo maken ze kennis met de twee omgevingen, en kunnen ze vergelijken. Veel werkgevers bieden zich aan. Toch sturen we onze studenten zelf op pad om een stageplek te zoeken, om hun social skills te ontwikkelen.”
Hoe het zit met de instroom aan studenten? “Dit jaar zijn we gestart met 25 eerstejaars, in het derde jaar zijn er dat een 15-tal”, zegt Nathalie. “De laatste twee jaar zien we een kleine stijging. Hopelijk zet die trend zich door. Op onze infodagen was er alvast heel wat interesse.”
Na hun bachelor starten de meeste afgestudeerden in een accountancykantoor. “Vorig jaar zijn er twee die een master hebben gedaan”, aldus Nathalie. “Wie gaat werken, doet vaak een banaba fiscaliteit bij. Of een postgraduaat. De combinatie werk-studie is uitdagend, maar je haalt er ook veel uit. Je doet kennis op terwijl je al in de praktijk staat.”
“Wij bieden ook afstandsonderwijs aan voor studenten die van thuis uit de bacheloropleiding volgen. En we zien steeds meer VDAB-studenten, dankzij de status van accountant als knelpuntberoep.”
“Mijn dochter zit in het vierde middelbaar economie, en boekhouden is bij haar vooral uit het hoofd leren.”
Leerkrachten middelbaar
Of en hoe de instroom nog kan worden verhoogd? “Ik vind dat we vaker moeten vertellen aan de leerkrachten uit het middelbaar dat accountancy lang niet alleen meer cijferwerk is en documenten verwerken”, zegt Nathalie. “Dat het advieswerk zo belangrijk is geworden, net het mooie van de job. Onze studenten zijn al gemotiveerd, nu nog de secundaire leerkrachten en hun leerlingen mee krijgen.”
“Mijn dochter zit in het vierde middelbaar economie, en boekhouden is bij haar vooral uit het hoofd leren. Waarom niet eens een ondernemer laten vertellen voor de klas? Dat ze niet alleen weten wat een boeking inhoudt, maar ook waarom die gebeurt. En hoe je als accountant ondernemers begeleidt.”
Leren on the job
Van die adviesverlening hebben jongeren in het begin nog wat schrik, merkt Nathalie. “Dat komt door het gebrek aan ervaring. Begrijpelijk. Ga ik dat wel kunnen, vragen ze zich af. We bereiden hen daar zoveel mogelijk op voor: tijdens de projecten, en daarna op stage. Ze weten bijvoorbeeld waar ze zaken moeten opzoeken. Uiteraard moeten ze nog heel veel leren on the job.”
De inzet op praktijk koppelt Howest aan een sterke theoretische basis. “Het een kan niet zonder het ander”, zegt Nathalie. “En ook al zit de kennis in aparte vakken, de toepassing ervan is met elkaar gelinkt. Als je documenten verwerkt, moet je al gaan nadenken over hoe het op fiscaal vlak zit. Die samenhang leren onze studenten toepassen in de werkveldprojecten.”
“Nog in hun eerste jaar organiseren de studenten een beurs over de trends in boekhouden voor leerlingen van het middelbaar.”
Kantoor speelt voor klant
Overleg met de accountancysector vindt plaats in werkveldcommissies. Nathalie: “Ook bij stages vraag ik het werkveld wat ze eventueel toegevoegd willen zien aan onze opleiding. Indien haalbaar nemen we die suggesties op in onze werkveldprojecten.”
“De laatste case tijdens zo’n project was een reëel dossier, bezorgd door een accountancykantoor. Het kantoor deed de inleiding en de studenten hebben er een week aan gewerkt onder onze begeleiding. Daarna zijn we naar het kantoor getrokken. De accountant speelde de klant en de student was de accountant die advies gaf. Tijdens zo’n projectweek leren onze studenten heel veel bij.”
“Ook qua digitale tools. Wij gebruiken Exact Online, Yuki, Silverfin, Horus, Bizzcontrol en AdminPulse. Onze studenten doen er ervaring mee op in een vertrouwde omgeving waar ze fouten mogen maken.”
| Net als in de andere Vlaamse hogescholen kunnen accountancystudenten en hun docenten van Erasmushogeschool Brussel sinds dit jaar gratis gebruikmaken van de e-learnings van Accountants Academy. “We integreren de e-learnings in ons vak persoonlijke en professionele ontwikkeling”, zegt Nathalie. “Studenten ontdekken er hun sterke en minder sterke punten, en trachten die laatste te verbeteren. Er zijn er die bang zijn om te spreken in het openbaar, zij kunnen daarvoor een opleiding volgen. Of ze willen meer weten over fiscaliteit, ook daarover zijn er sessies.” “En als ze met iets niet helemaal mee zijn, kunnen ze via het platform een e-learning volgen. Ook voor ons lectoren is het een meerwaarde. Zo verwijzen we in onze lessen naar de praktijkvoorbeelden uit de e-learnings.” |
Een van de soft skills die Nathalie nog belangrijker ziet worden, is kritische zin. “De job van accountant wordt alsmaar uitdagender. Wij hebben nog alles geleerd van in het begin, met AI kun je straks stappen gaan overslaan. De basis blijft belangrijk, maar ik had meer tijd om die onder de knie te krijgen. De toekomstige accountant krijgt een voorstel en gaat direct moeten weten welke boeking erachter zit.”
“Dat betekent dat ze nog kritischer moeten gaan kijken naar de cijfers en gaan nadenken over hoe ze meerwaarde kunnen blijven leveren aan hun klanten. We zetten daar nu al in onze opleiding op in: ze moeten zowel zelf inboeken als fouten halen uit de boekhouding, advies geven rond optimalisatie, enzovoort. Onlangs hebben we meegedaan aan de finale van de Bizzgames van Bizzcontrol. Ook daarin wakkeren we de kritische zin van onze studenten aan.”
“Vanaf het tweede jaar werken we tijdens een projectweek met cases rond boekhouden en fiscaliteit, als voorbereiding op hun stage. De cases komen uit het werkveld en de studenten leren de software van de kantoren gebruiken.”
Copy-paste uit ChatGPT? Nathalie ziet het meteen
En pakweg ChatGPT kun je nog lang geen boekhoudexpert noemen, zegt Nathalie. “Zeker rond fiscaliteit is de info die daaruit komt verre van optimaal. Studenten mogen AI gerust gebruiken als hulpmiddel, zolang ze kritisch blijven. En dus niet gewoon overnemen wat eruit komt.”
“Tegelijk vind ik het belangrijk dat ze hun eigen schrijfstijl behouden. Het valt direct op als ze iets copy-pasten uit ChatGPT. Hoe het wel moet, leren ze tijdens de sessie die we geven over het gebruik van AI bij het schrijven van hun bachelorproef.”
