Ze leiden de accountants van morgen op. Maar wie zijn de opleidingshoofden en docenten accountancy-fiscaliteit in onze Vlaamse hogescholen? In de reeks 'De Accountancyklas' geven we ze samen met Accountants Academy een stem.
Hümeyra Özdemir is afstudeerrichtingverantwoordelijke van de bachelor Bedrijfsmanagement afstudeerrichting Accountancy-Fiscaliteit aan Arteveldehogeschool
Hümeyra werkte als externe auditor tot ze vier jaar geleden de overstap maakte naar het onderwijs. “Eerst als docent bij Arteveldehogeschool, sinds dit schooljaar ben ik er afstudeerrichtingverantwoordelijke accountancy-fiscaliteit”, vertelt ze. “Zelf geef ik nog het vak boekhouden.”
“Vanaf volgend schooljaar meer en vroeger inzetten op praktijk.”
Vernieuwd curriculum
Haar debuutjaar als afstudeerrichtingverantwoordelijke was behoorlijk pittig, zegt ze. “De job van accountant verandert. En onze opleiding evolueert mee. Komend academiejaar rollen we een vernieuwd curriculum uit, dat we dit jaar hebben uitgewerkt. Uitdagend, maar ook heel fijn om aan mee te werken.”
Speerpunten van de bachelor accountancy 2.0? Studenten vroeger praktijkervaring laten opdoen en meer inzetten op advisering en soft skills. “Vroeger deed een boekhouder vooral inputwerk”, zegt Hümeyra. “Vandaag ben je een coach, een mede-ondernemer. Dus moeten we onze studenten daarop voorbereiden.”
Tot nu kregen de studenten bijna drie jaar les met op het einde hun afstudeerstage van 13 weken. Hümeyra: “Dat bleek echter niet voldoende om alles in de vingers te krijgen.”
“Jonge mensen overtuigen? Zorg voor goeie mix van loon, werksfeer, collega’s en work-lifebalance.”
Meedraaien in accountancykantoor
“Vanaf volgend jaar gaan onze tweedejaars naar een werkplek in hun tweede semester. Negen weken lang draaien ze twee dagen per week mee in een accountancykantoor. In het eerste semester van het derde jaar doen ze hetzelfde.”
“De bedoeling is dat ze de kennis die ze tot dan hebben opgedaan, gaan toepassen in de praktijk. Als ze bijvoorbeeld net het vak btw hebben gehad, zien ze meteen daarna hoe dat in een kantoor in z’n werk gaat. Dit versterkt hun kennis en bereidt hen nog beter voor op de arbeidsmarkt.”
De extra praktijkervaring komt er op vraag van zowel het werkveld als de studenten, zegt Hümeyra. “Uiteraard is het geen beslissing geweest van vandaag op morgen. We hebben dat grondig onderzocht en ook een proefproject gedaan, dat positief werd geëvalueerd.”
“Als ze bijvoorbeeld net het vak btw hebben gehad, zien ze meteen daarna hoe dat in een kantoor in z’n werk gaat.”
Groeien tijdens volledige bachelor
“Company connected learning: zo noemen we onze nieuwe leerlijn. In het tweede jaar is dat In Company Learning – Junior, in het eerste semester van het derde In Company Learning – Professional en hun afstudeerstage heet voortaan In Company Learning – Expert.”
“Zo groeien onze studenten van junior over professional tot expert. We willen dat ze al lang voor hun eigenlijke stage het inboeken van facturen in de vingers hebben, zodat ze zich tijdens de stage kunnen verdiepen in complexere zaken.”
Het is belangrijk, zegt Hümeyra, dat kantoren goed weten wat de nieuwe leerlijn inhoudt en wat niet. “Ze verwachten klaargestoomde studenten, maar dat zijn ze op dat moment nog niet. En accountants willen onze studenten zeker helpen opleiden, maar kampen door het personeelstekort vaak met tijdgebrek. Al merken we dat de meesten enthousiast reageren op het company connected learning. Straks worden dat misschien hun nieuwe medewerkers, hé.”
“Dit jaar hebben we voor de eerste keer ons connect stage-evenement gehouden. Werkgevers en studenten maakten er kennis tijdens speeddates. We zijn trouwens nog op zoek naar een aantal bijkomende werkplekken voor volgend schooljaar. Neem gerust met ons contact op.”
“We willen dat ze al lang voor hun eigenlijke stage het inboeken van facturen in de vingers hebben, zodat ze zich tijdens de stage kunnen verdiepen in complexere zaken.”
Advisering in plaats van bachelorproef
“Twee jaar geleden hebben we ook onze bachelorproef hervormd, in samenwerking met SBB. De studenten moeten nu een adviesrapport schrijven en de adviseursrol is geïntegreerd in hun bachelorproef. Ze voeren dan ook een adviesgesprek met de klant, iemand van SBB.”
“Studenten leren hun advies begrijpelijk overbrengen. Wij kennen het vakjargon wel, maar je klant niet. Als je over eigen vermogen praat, of activa en passiva, moet je duidelijk maken wat dat precies is.”
“In onze derde bachelor studeren er dit jaar een 85-tal af.”
85 studenten studeren af
De in- en uitstroom van accountancystudenten aan Arteveldehogeschool blijft stabiel, zegt Hümeyra. “In onze derde bachelor studeren er dit jaar een 85-tal af. Die hebben zo goed als allemaal al werk – vaak hun stageplek. Sommigen moeten de knoop nog doorhakken. Een luxeprobleem: ze hebben allemaal meerdere aanbiedingen.”
“Anderen trekken naar een bedrijf of de overheid, zoals de FOD Financiën. En de rest studeert verder: een schakelprogramma Handelswetenschappen bij onze buren van de UGent, een andere richting of de fiscale hogeschool.”
De inschrijvingen zijn dan wel stabiel, de vraag naar afgestudeerde accountants stijgt veel sneller dan het aantal studenten dat afstudeert. Hümeyra: “Jammer genoeg kunnen we daar niet volledig aan voldoen. Doordat de vraag groter is dan het aanbod, zijn studenten ook heel kieskeurig. Ze zijn zich bewust van hun positie.”
Ontspanning na de inspanning
Waarom accountants in spe voor jouw kantoor kiezen? “Studenten vergelijken het loon en de extralegale voordelen tot in detail”, zegt Hümeyra. “Ook de work-lifebalance speelt een belangrijke rol, net als de pendelafstand. Uiteraard tellen ook de werksfeer en de collega’s mee. Als er nog andere jonge mensen werken, is dat zeker een troef.”
“Kantoren hebben vandaag meer aandacht voor ontspanning na de inspanning, merk ik. Op LinkedIn zie ik teambuildings voorbijkomen, afterworkdrinks, weekendjes weg … Kantoren soigneren hun medewerkers om de werksfeer op peil te houden. Dat is ook bevorderlijk voor de groepsdynamiek.”
Toch zijn er dus nog steeds te weinig accountants om alle jobs in te vullen. Wat Arteveldehogeschool daar zelf tracht aan te doen? “Op de secundaire scholen geven we sessies om de derdegraadsleerlingen economie en handel warm te maken voor de accountancy”, zegt Hümeyra.
En de samenwerking met het middelbaar gaat verder. “Ons vernieuwd curriculum hebben we afgestemd met de scholen. En toen we onze nieuwe vakken een naam gaven, hebben we hun feedback gevraagd. Zodat de namen de scholieren zeker zouden aanspreken.”
“Middelbare scholen staan daar allemaal voor open, want ook zij willen dat hun leerlingen zo goed mogelijk geïnformeerd worden”, zegt Hümeyra. “Ze komen ook langs op onze open lesdagen. Iedereen beseft het tekort aan accountants en tracht z’n steentje bij te dragen om het aan te pakken.”
“Doordat de vraag groter is dan het aanbod, zijn studenten ook heel kieskeurig. Ze zijn zich bewust van hun positie.”
Bockie is komen filmen bij Hümeyra
Het imago van de accountant: daar heeft Hümeyra het behoorlijk moeilijk mee. “Dat komt totaal niet meer overeen met de realiteit. Jongeren denken nog altijd dat dat iemand is die tokkelt op een rekenmachine en de hele dag alleen achter de pc zit.”
“Maar dat is helemaal niet zo. De campagne met Bockie De Repper toonde een veel beter beeld – ze zijn daarvoor trouwens komen filmen bij mij en bij een collega in de les.”
“Ik vertel m’n studenten altijd dat de term ‘boekhouder’ achterhaald is. Vandaag zijn het accountant-fiscalisten die aan de zijde van hun ondernemers staan. Het is geen saaie maar een uitdagende job waarvoor je levenslang moet bijleren. Als je jongeren daarmee kunt prikkelen, krijgen ze de smaak te pakken, denk ik.”
“Kantoren hebben vandaag meer aandacht voor ontspanning na de inspanning, merk ik. Op LinkedIn zie ik teambuildings voorbijkomen, afterworkdrinks, weekendjes weg …”
Tools elk jaar analyseren
Levenslang leren betekent ook mee blijven met de digitalisering van de sector. Hoe blijven ze bij Arteveldehogeschool ‘on top’? “We vragen ons elk jaar af of we nog steeds de meest courante programma’s gebruiken”, zegt Hümeyra.
“In elk vak komt minstens één tool aan bod. Voor Financial Accounting is dat Exact Online, voor rapportering Silverfin, voor het financieel plan bij de bachelorproef HannaH Web. Volgend jaar starten we ook met Bizzcontrol.”
“Als hogeschool moeten we zorgen dat we altijd relevant zijn, dat we aanbieden wat de studenten nodig hebben. Alles beweegt zo snel, wij moeten daarop inspelen.”
| Net als in de andere Vlaamse hogescholen kunnen accountancystudenten en hun docenten van Arteveldehogeschool sinds dit jaar gratis gebruikmaken van de e-learnings van Accountants Academy. “We gebruiken het platform onder meer in het vak btw”, zegt Hümeyra. “Onze docenten zijn fan en willen Accountants Academy ook in andere vakken invoeren. De webinars bieden extra info bij wat aan de lessen aan bod komt. Docenten gebruiken ze ook als theoretische intro en focussen dan in hun les op de oefeningen. Op die manier winnen ze tijd en kunnen ze meteen van start gaan met de praktijk.” |
En AI? Dat is onmisbaar geworden, zegt Hümeyra. “Zelf gebruik ik het als inspiratiebron, en dat geef ik ook onze studenten mee. Geen probleem dus dat ze er een beroep op doen, mits bronvermelding. Weet wel: wat je daaruit krijgt, is inspiratie, geen eindwerk. We willen dat de jongeren er bewust mee omgaan.”
“AI zal de job van accountant nog verder veranderen, denk ik. Repetitieve taken worden nu al overgenomen, de kwaliteit daarvan zal nog verbeteren. Ik hoop dat AI zo de werklast voor de accountant wat kan verminderen. Het basiswerk zal door AI worden gedaan, maar het menselijke aspect zal de computer niet kunnen overnemen. Social skills worden steeds belangrijker.”
“AI kan de meest logische keuze suggereren, maar houdt geen rekening met de specifieke context en voorkeuren.”
AI houdt geen rekening met context
“Een essentieel onderdeel van de job is de cijfers interpreteren, helder uitleggen en de klant verschillende opties voorleggen. En bij dat alles moet je rekening houden met de wensen van je klant. AI kan de meest logische keuze suggereren, maar houdt geen rekening met de specifieke context en voorkeuren.”
“Dat menselijke aspect, de communicatie en het luisteren naar je klant: dat blijft werk voor de accountant. Als collega’s van buiten de opleiding me vragen wat ons product is, antwoord ik dat je als accountant-fiscalist kennis verkoopt met een menselijke touch. Kennis overbrengen op maat van je klant.”
“Als collega’s van buiten de opleiding me vragen wat ons product is, antwoord ik dat je als accountant-fiscalist kennis verkoopt met een menselijke touch.”
