Op basis van mijn ervaringen en observaties gedurende de vele jaren die ik in Zwitserland woon en werk, zijn mij drie eigenschappen van de Zwitser in het bijzonder opgevallen: discretie, diplomatie en betrouwbaarheid. Aan het woord is Patrick Vergult van curaVer.
Net zoals de inwoners van andere staten hebben de Zwitsers hun bijzondere karakteristieken, vaardigheden en eigenschappen. Meestal zijn bepaalde handelswijzen voor ons vanzelfsprekend, waardoor we daar verder niet over nadenken en ze in meer of mindere mate onbewust beleven. We bemerken ze doorgaans pas dan, als mensen uit verschillende landen en met verschillende culturele achtergronden samenwerken en het daarbij tot onverwachte situaties, misverstanden of zelfs spanningen komt. Het loont dus de moeite om de eigen manier waarop men in de wereld staat en die interpreteert, eens preciezer te bekijken. Er kunnen namelijk spannende inzichten en ‘aha’-momenten duidelijk worden. Bovendien leert men zichzelf zo beter kennen: men ontdekt op die manier de eigen sterktes, waarvan men zich voorheen misschien nog niet zo duidelijk bewust was, en die men nog meer gericht kan inzetten.
Op basis van mijn ervaringen en observaties gedurende de vele jaren die ik in Zwitserland woon en werk, zijn me 3 eigenschappen van de Zwitser in het bijzonder opgevallen:
Terughoudendheid en discretie
Een eerste vaststelling: Zwitsers komen in de regel eerder als introvert over. Ze hebben het niet zo graag als iemand té sterk de aandacht op zich vestigt – in hun ogen is dit te veel “show”. Ze verkiezen eerst naar de persoon tegenover hen te luisteren en op zich te laten inwerken, in plaats van zelf te sterk op de voorgrond te staan. Ze zijn goede luisteraars en stellen vragen om te ontdekken waar de interesses en behoeften van de andere liggen. Voor ze hun antwoorden en oplossingen uiten, willen ze eerst de noden van de andere haarfijn begrijpen.
Door deze respectvolle omgang stellen ze de persoon tegenover hen, bijvoorbeeld hun klant, in het middelpunt, niet zichzelf.
Ze benaderen hem precies in de situatie waarin die zich bevindt, en duwen hem niet ongevraagd in een bepaalde richting. Ze bewijzen zo hun gesprekspartner een groot respect. Zwitsers zijn daarenboven ook eerder terughoudend als het erop aankomt hun eigen gevoelens te uiten, ook als ze zich innerlijk misschien heel gelukkig voelen, tonen ze zich uiterlijk eerder rustig en bedaard. Het voordeel hiervan is dat op die manier niet zo snel een kortstondig “strovuur” aan emoties ontstaat, dat op geen reële basis berust.
Diplomatische communicatie
Een tweede bijzonderheid van de Zwitsers is, dat ze eerder indirect communiceren, eerder ‘verbloemd’ dus. Ze willen noch “met de deur in huis vallen”, noch andere mensen door té directe verklaringen kwetsen. Dus verpakken ze hun woorden in bepaalde mate in een aangenaam omhulsel. Ik geef een voorbeeld: een goede klant antwoordde op mijn vraag of hij naar onze nieuwjaarsreceptie komt met: “Hmmm, ik bekijk het nog even!” Ik was blij en rekende er helemaal op dat hij zou komen. Ik moest echter vaststellen dat ik me daarin vergist had.
Ondertussen heeft mijn ervaring me geleerd: als iemand zegt: “Hmmm, ik bekijk het nog even”, dan komt die persoon gegarandeerd NIET.
Het is gewoon hun hoffelijke en fatsoenlijke Zwitserse manier een weigering – die in duidelijke en niet mis te verstane woorden ‘te hard’ zou klinken – iets milder te formuleren zodat het voor de ander ‘verteerbaar’ zou zijn. Ook hier wordt dus het perspectief van de ander in het middelpunt gesteld. Deze houding is dus oorspronkelijk een uiting van respect – men wil de ander beschermen tegen de ‘harde realiteit’ en zijn gevoelens niet kwetsen.
Hoge betrouwbaarheid
Dan nu de derde bijzondere eigenschap die me is opgevallen:
Zwitsers hechten een groot belang aan het naleven van afgesproken tijden en doelen.
Ze komen stipt aan en gaan ook stipt weer weg. Indien ze, waarom dan ook, een bepaalde afspraak niet kunnen nakomen, zullen ze zo tijdig als mogelijk verwittigen. Door deze houding ontstaat vertrouwen en efficiëntie, de tijd van de ander wordt gerespecteerd en de afspraak of de meeting wordt optimaal benut. Ook hier staat opnieuw het respect voor de ander op de voorgrond.
De bijzondere kracht van deze drie eigenschappen
Samenvattend kunnen we stellen dat de Zwitsers zeer terughoudende en meevoelende mensen zijn, voor wie het respect tegenover de ander en het in acht nemen van zijn behoeftes en interesses zeer belangrijk zijn. Ze verwachten deze houding dan ook omgekeerd tegenover zichzelf. Dit zijn waardevolle eigenschappen, waaruit men in het dagelijks samenleven een groot voordeel kan halen. Worden deze eigenschappen echter eenzijdig geleefd, kunnen ze natuurlijk ook bepaalde nadelen hebben. Maar als men zich ervan bewust is, kan men in elke situatie daaruit het grootst mogelijke voordeel halen, voor zichzelf zowel als voor de andere.
Wat betekent dit voor internationale teams?
Bijgevolg is het in een gemengd team altijd waardevol als de verschillende nationaliteiten die samenkomen, elkaar in hun specifieke eigenheid en karakteristieken waarderen en respecteren, en in het ideale geval van elkaar leren. Het gaat daarbij niet over het opgeven van de eigen authenticiteit ten voordele van de anderen, maar integendeel over zichzelf te blijven en de eigen sterktes te gebruiken opdat de communicatie onder elkaar zo goed mogelijk verloopt. En door ervoor te zorgen dat ook de anderen in hun respectieve bijzonderheid herkend en erkend worden.
Voor alle buitenlanders die in Zwitserland werken of leven, is het belangrijk te begrijpen hoe hun Zwitserse collega’s ‘tikken’. En dus niet halsstarrig vast te houden aan de eigen ingesteldheid, maar zich flexibel aan te passen aan de nieuwe omstandigheden van hun gastland en die omstandigheden in de armen te sluiten. En misschien één en ander afkijken ten gunste van de eigen ontplooiing.
Patrick Vergult hield in 1999 curaVer boven de doopvont, een in Zwitserland gevestigd bedrijf dat buitenlandse ondernemingen bijstaat in hun vestigingstraject in het Alpenland.
