Eind augustus 2024 publiceerde de Britse website AccountingWEB een artikel over de koudwatervrees bij accountants met betrekking tot het gebruik van AI-technologie in hun dagelijkse praktijk. Uit een onderzoek in samenwerking met de boekhoudsoftwaremaker Sage blijkt dat een aantal drempels de sector tegenhouden om AI te adopteren en de troeven ervan maximaal te benutten.
In dit artikel lijsten we deze drempels op, samen met suggesties om ze te overwinnen. Lees aanvullend ook het artikel ‘Zijn Belgische accountants ook terughoudend met AI?’ op onze website.
Drempel 1 | Een kennistekort over (het gebruik van) AI-technologie
Uit het onderzoek blijkt dat:
- 21% van de Britse accountantskantoren aangeeft de fundamentele vaardigheden voor AI-adoptie te missen
- 32% van de kantoren slechts de basisbegrippen met betrekking tot AI beheerst, en dus nood heeft aan extra kennis
- 33% enkele relevante vaardigheden in huis heeft en deze verder wil ontwikkelen
Kortom: accountants zijn experts in hun vakgebied, maar voelen zich minder zelfverzekerd als het gaat om technologische innovaties. Deze vrees is begrijpelijk, aangezien AI complexe processen omvat die ver buiten het traditionele werkveld – en dus comfortzone – van accountants vallen.
Oplossing:
Investeer in training en bijscholing. Via workshops en webinars leer je de basisprincipes van AI beter begrijpen. Het is niet nodig om zelf een AI-expert te worden – een algemeen begrip van hoe AI werkt en welke toepassingen er zijn, is vaak voldoende om de technologie effectief te gebruiken. Ook het aanwerven van tech-savvy talent en het betrekken van IT-specialisten in het team kunnen bijdragen aan het verminderen van de kennisbarrière.
Drempel 2 | Dataveiligheid en privacy
In de accountancysector, waar gevoelige financiële informatie van klanten wordt verwerkt, is dataveiligheid cruciaal. Heel wat accountants maken zich terecht zorgen dat AI-systemen niet altijd voldoen aan de strenge eisen op het gebied van dataveiligheid en privacy. Deze zorgen worden versterkt door het idee dat AI-systemen gegevens automatisch verwerken en opslaan, wat de controle over deze gegevens kan bemoeilijken.
Het Britse onderzoek signaleert de volgende aandachtspunten:
- Het risico op datalekken bij het delen van informatie met AI-systemen
- Onduidelijkheid over hoe AI-providers omgaan met ingevoerde gegevens
- Compliance met de privacywetgeving, zoals de GDPR
Oplossing:
Kies AI-systemen die voldoen aan de strengste regelgeving op het vlak van dataveiligheid. Werk als accountantskantoor samen met gerenommeerde technologieaanbieders die geavanceerde beveiligingsprotocollen implementeren, zoals end-to-end encryptie en geanonimiseerde gegevensverwerking. Daarnaast is het belangrijk om regelmatig audits uit te voeren en medewerkers te trainen in het omgaan met AI-tools volgens de wettelijke richtlijnen.
Drempel 3 | Betrouwbaarheid en controle
Elke accountant wil zijn job zo nauwkeurig mogelijk uitvoeren. Het idee om taken over te laten aan een AI-systeem, kan weerstand oproepen. Veel accountants maken zich zorgen over de betrouwbaarheid van AI en over hoe ze de uitkomsten van AI-gebaseerde analyses kunnen controleren en verifiëren.
De opvallendste uitdagingen volgens het rapport:
- Het risico op onopgemerkte fouten in AI-gegenereerde analyses
- Een gebrek aan transparantie in hoe AI tot bepaalde conclusies komt
- Onduidelijkheid over de aansprakelijkheid bij AI-gerelateerde fouten
Oplossing:
Transparantie is hier de sleutel. Het is belangrijk dat je AI niet als een ‘black box’ ziet, maar de logica achter beslissingen en aanbevelingen duidelijk gepresenteerd krijgt. Blijf als cijferberoeper altijd kritisch over de automatisch gegenereerde output, waarbij AI als ondersteunend instrument dient om gegevens sneller en nauwkeuriger te analyseren. Met deze aanpak ga je voor een gezonde balans tussen technologie en menselijke expertise.
Drempel 4 | Ethische zorgen
AI roept ook ethische vragen op binnen de sector. De technologie kan bijvoorbeeld leiden tot het automatiseren van taken die voordien door mensen werden uitgevoerd, wat gevolgen kan hebben voor werkgelegenheid. Bovendien maken sommige accountants zich zorgen over de gevolgen van AI-beslissingen, vooral als deze gebaseerd zijn op algoritmen die mogelijk vooringenomen of onvolledig zijn.
Volgens het rapport moet je rekening houden met:
- De impact van AI op de werkgelegenheid binnen de sector
- Mogelijke bias in AI-systemen, die kan leiden tot oneerlijke behandeling
- De eigen verantwoordelijkheid bij het nemen van beslissingen op basis van AI-output
Oplossing:
Zet ethische overwegingen bovenaan de agenda bij de implementatie van AI. Stel als kantoor richtlijnen op om te waarborgen dat AI op een eerlijke, transparante en inclusieve manier wordt gebruikt. Een andere belangrijke stap is om AI alleen in te zetten voor routinetaken, waardoor je je kunt richten op complexere en strategische taken die menselijke intelligentie vereisen. Zo blijft er ruimte voor (extra) werkgelegenheid en beperk je ethische risico’s tot een minimum.
Drempel 5 | Implementatiekosten
De kosten voor het implementeren van AI-technologie kunnen een obstakel vormen voor kleine en middelgrote accountantskantoren. De investering in software, hardware en training kan op korte termijn hoog lijken, wat sommige kantoren afschrikt om de sprong te wagen.
Het rapport ziet kosten voor:
- De aanschaf en implementatie van AI-software
- Training van personeel
- Het aanpassen van bestaande systemen en processen
Oplossing:
Hoewel de initiële kosten hoog kunnen zijn, biedt AI op lange termijn aanzienlijke besparingen door efficiëntieverbeteringen en de automatisering van tijdrovende taken. Investeer gefaseerd: start met kleine, eenvoudig te implementeren AI-oplossingen die snel resultaat opleveren, zoals een geautomatiseerde boekhouding of data-analyse. Op die manier verminder ontdek je samen met jouw collega’s de voordelen van AI alvorens te investeren in meer geavanceerde toepassingen. Ook via samenwerkingsverbanden met andere kantoren druk je de implementatiekosten.